به گزارش تاسیسات نیوز، طرح انحلال وزارت نیرو آغاز شده است؛ طرحی که البته هنوز جزئیات آن خیلی روشن نیست و حتی بالاترین مقام این وزارتخانه که در حاشیه جشنواره پژوهش‌های نیرو در جمع خبرنگاران بصراحت با آن مخالفت کرده، حاضر به تشریح پیش نویس ارایه شده آن به هیأت دولت نشده و این موضوع را به طراحانش در سازمان مدیریت و برنامه ریزی موکول کرده است.
ایده جدید
با وجود این، و بر اساس متن لایحه برنامه ششم توسعه که بتازگی منتشر شده، قرار است تا پایان سال اول این برنامه، بخش برق وزارت نیرو را با وزارت نفت ادغام کند و وزارتخانه جدیدی با عنوان وزارت انرژی تشکیل شود و بخش امور آب آن نیز در دل سازمان حفظ محیط زیست و سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری برود و سازمان تازه‌ای به نام «سازمان حفاظت محیط زیست، منابع طبیعی و آب» ایجاد شود.
از این رو ارزیابی درباره پیامدهای مثبت و منفی این طرح که افزون بر ایجاد هماهنگی، انسجام بخشی و ارتقای بهره‌وری انرژی و نیز مدیریت جامع، هماهنگ و نظام‌مند منابع حیاتی (از قبیل هوا، آب، خاک و تنوع زیستی) مبتنی بر توان و پایداری زیست‌بوم، به نظر می‌رسد، کاهش وزارتخانه ها و کوچک سازی دولت را به عنوان یکی از اهداف اصلی اش دنبال می‌کند، خیلی زود باشد، اما با توجه به اهمیت موضوع و نگرانی‌هایی که بویژه در بخش آب وجود دارد، خالی از فایده نیست.
ارزیابی کارشناسان
دکتر حسن سید سراجی، معاون آموزش‌های تخصصی دانشگاه آب شهید عباسپور در ارزیابی اش از طرح یاد شده به قدس می‌گوید: اینکه امور برق از وزارت نیرو جدا شود و با ادغام با نفت و گاز، وزارت انرژی را تشکیل بدهد، امر پسندیده ای است و اگر این اتفاق بیفتد، در واقع یکی از خواسته‌های بسیاری از کارشناسان این حوزه برآورده می‌شود و بی‌تردید هم نتایج مثبتی به دنبال خواهد داشت، اما در ارتباط با بخش مربوط به امور آب موضوع کاملاً متفاوت است.
وی با تأکید بر اینکه با جدایی بخش آب وزارت نیرو و تشکیل «سازمان حفاظت محیط زیست، منابع طبیعی و آب» به صورت صد در صد مخالف است، می‌گوید: بحران آب از موضوعات اساسی کشور است. ما بحث مدیریت یکپارچه آب را در کشور داریم که این امر آن گونه که مدنظر کارشناسان این حوزه است، در حیطه وظایف و مأموریت‌های سازمان حفاظت محیط زیست نیست.
دکتر ابولقاسم علیقارشی، رئیس گروه مهندسی آب و فاضلاب دانشگاه صنعت آب و برق هم در این باره می‌گوید: هنوز جزئیاتی از طرح تشکیل «وزارت انرژی» و «سازمان محیط زیست، آبخیزداری و آب» ارایه نشده تا در مورد آن‌ها به صورت کارشناسی اظهار نظر کرد، با این حال مشکلی در جدایی بخش برق وجود ندارد.
خیلی ها هم با این موضوع موافقند و آن را مفید برای کشور می‌دانند، اما در حال حاضر مشکلی که در بخش آب داریم، این است که یک نهاد فرابخشی که به صورت جامع این بخش را مدیریت کند، در کشور وجود ندارد؛ یعنی بخشی از آب در وزارت نیرو مدیریت می‌شود و بخش هایی هم از سوی وزارت جهاد کشاورزی، سازمان محیط زیست و حتی توسط شهرداری ها.
وی می‌گوید: صرفاً با تغییر ساختار مدیریتی نمی توان مسایل مربوط به حوزه آب را حل کرد و این امر به سرمایه گذاری کافی نیاز دارد.
نگاه مثبت به طرح
سید هاشم بنی هاشمی، عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اینکه زمینه تشکیل وزارت انرژی وجود دارد، می‌گوید: بی‌تردید این طرح کارشناسی شده است و در دولت و مجلس بررسی می‌شود و شاید این کار زمان زیادی هم ببرد؛ یعنی شاید تا انتهای فعالیت مجلس آینده هم طول بکشد تا مراحل بررسی و تصویب آن طی شود.
وی تشکیل وزارت انرژی را مثبت ارزیابی می‌کند و می‌گوید: امور مربوط به انرژی مثل نفت، گاز، زغال سنگ، برق و آب در برخی از کشورها در قالب یک وزارتخانه انجام می‌شود و در حال حاضر هم این امور در مجلس و در کمیسیون انرژی دنبال می‌شود؛ یعنی برخلاف گذشته که کمیسیون نیرو داشتیم، درحال حاضر کمیسیون انرژی امور یاد شده را دنبال می‌کند.
البته بخشی از امور آب هنوز در کمیسیون کشاورزی، منابع طبیعی و آب پیگیری می‌شود. وی در پاسخ به این پرسش که آیا در صورت تصویب وزارت انرژی، با وزارتخانه عریض و طویلی روبه‌رو نخواهیم شد؟ می‌گوید: خیر، مجموع بخش آب وزارت نیرو که با وزارت نفت ادغام و تشکیل وزارت انرژی را می‌دهد، به دو شرکت نمی‌رسد بنابراین جای نگرانی نیست. با ارزیابی دیدگاه کارشناسان، عمده ابهام‌ها و مشکل طرح یاد شده به بخش امور آب بر می‌گردد.
در واقع عمده نگرانی ها در این حوزه است. با این همه باید از هرگونه شتابزدگی در مباحث تشکیلات دولت و تغییر در وزارتخانه‌ها پرهیز کرد؛ زیرا اگر ادغام‌ها و تغییرات به‌صورت غیرواقعی انجام شود – مثل اتفاقی که در تشکیل وزارت صنعت، معدن و تجارت افتاد – نه تنها مشکلی را حل نخواهد کرد، بلکه بر مشکلات می‌افزاید.