سیستم داکت اسپلیت سیستمی است که از دو بخش تشکیل شده است:

  1. یونیت داخلی
  2. یونیت خارجی

به یونیت خارجی آن اصطلاحاً کندانسور یونیت می گویند که شامل کویل کندانسور، فن کندانسور و کمپرسور می باشد.

به یونیت داخلی اواپراتور یا هواساز گفته می‌شود.
ارتباط بین یونیت داخلی و یونیت خارجی توسط لوله های مسی  عایق شده صورت می گیرد. نحوه ی کارکرد آن به این صورت است که کندانسور ، گاز خنک شده را به یونیت داخلی ارسال می کند، در داخل یونیت داخلی گرمای محیط توسط گاز گرفته می‌شود و به هوای سرد تبدیل می‌شود، هوای سرد هم توسط فن به محیط داده می‌شود.

دسته بندی انواع داکت اسپلیت

داکت اسپلیت ها به 2 دسته ذیل می‌شوند.

  1. داکت اسپلیت معمولی
  2. داکت اسپلیت اینورتر

گرید داکت اسپلیت های مصرف معمولی  B و گرید داکت اسپلیت های کم مصرف A می باشد که داکت اسپلیت اینورتر نام دارند مزیت آنها این است که هزینه برق کمتری را برای مصرف کنندگان دارند. کمپرسورشان دیجیتال است و با تغییر دور این اتفاق می افتد, یعنی وقتی مصرف کم می باشد دور کمپرسور پایین می آید و وقتی مصرف بالا می باشد دور کمپرسور هم بالا می رود چون عمده مصرف برق کمپرسورها لحظه ی استارت است که به شدت آمپر مصرفی آن بالا می رود پس وقتی که تعداد استارتها را کم کنیم یعنی مصرف برق را هم کم کرده ایم .در کمپرسور دور متغییر اتفاق به این صورت می افتد که، یک بار استارت می زند و دور آن به کمترین دور ممکن می رسد و دوباره دور آن بالا می رود و این باعث می‌شود که مصرف برق پایین تر بیاید. یکی از عیب های اساسی آن اینست که عمر کمی دارند چون کمپرسور مدام روشن می باشد، عیب دیگر آن هزینه اولیه بالای آن می باشد

داکت اسپلیت

شیوه و نحوه نصب داکت اسپلیت

از دهانه ی خروجی هواساز یا همان یونیت داخلی در سقف کاذب کانال کشی انجام شده و در هر قسمتی که نیاز باشد دریچه ای تعبیه می‌گردد و متناسب با هر فصل هوای سرد یا گرم خارج می‌شود.
برای تولید هوای گرم یک کویل آب گرم جلوی دستگاه یا پشت دستگاه قرار می گیرد. کویل آب گرم که یک کویل مسی مارپیچ 2 ردیفه یا 3 ردیفه می باشد، آب گرم داخل آن می‌گردد و همان فن هوا ساز این بار هوا را از روی آن عبور می دهد، گرمای آب را می گیرد و تبدیل به هوای گرم می کند و آن را به فضاهای موردنیاز ارسال می کند. می توان تولید گرما از طریق معکوس کردن سیکل تبرید را اضافه کرد.
این سیستم دارای مکش و دهش با کانال می باشد، که عموماً مکش آن پشت دستگاه می باشد و این مکش باعث می‌شود که چرخش هوا در سرما و گرما در محیط کامل صورت بگیرد و سریع تر محیط را به دمای یکنواخت می رساند. بهترین مکان برای دریچه مکش 70 سانتی متر تا یک متر از زمین می باشد.

مزایای استفاده از داکت اسپلیت

  1. مستقل بودن هر واحد
  2. هزینه اولیه ارزان
  3. تعمیر و نگه داری کم
  4. کارکرد آسان
  5. طول عمر مناسب

معایب استفاده از داکت اسپلیت

  1. کنترل زوم ندارد، هنگامی که دستگاه داخل آپارتمان روشن می‌شود تمام فضا اعم از سالن و اتاق های خواب هم دما میشوند.با وجود ترموستاتی که در بزرگترین فضا قرار گرفته است دمای هوا اندازه گیری می‌شود و این از بزرگترین معایب سیستم داکت اسپلیت است.
  2. در مقایسه با مینی چیلر یا چیلر مصرف برق آن تا حدودی بالاتر می باشد ولی نسبت به اسپلیت دیواری مصرف برق آن کمتر می باشد.
  3. در اکثر داکت اسپلیت ها صدای دستگاه آزار دهنده می باشد .

در انتخاب دستگاه داکت اسپلیت دو فاکتور بسیار مهم وجو دارد:

  1. انتخاب دستگاه
  2. اجرای درست و اصولی

برای بهره مندی ازبالاترین کارایی سیستم داکت باید اجرای کانال کشی و لوله مسی توسط افراد مجرب انجام شود. به راحتی میتوان گفت 50 درصد کارایی دستگاه وابسته به اجرای اصولی دستگاه است.

اما عیب شماره 3 و راه حل پیشنهادی

راه حل صدای داکت اسپلیت:

آیا حذف صدای ناشی از نوسان الکترو فن ها و داکت اسپلیت ها میسر می باشد ؟

امروزه داکت اسپلیت ها به عنوان یکی از رایج ترین سیستم های تهویه آپارتمانی به شمار می آیند که به علت فوائد و مزایای مختلف، آن‌ها را در بسیاری از پروژه های ساختمانی مورد استفاده قرار می دهند. از جمله مزایای استفاده از انواع داکت اسپلیتها در پروژه ها ،مجزا نمودن هزینه های مصرف انرژی از شارژ عمومی ساختمان است که منجر به مدیریت مستقیم مصرف کننده و إشراف آن بر میزان استفاده و نحوه ی استفاده در زمان معین می باشدکه ازنتایج آن میتواند بهینه سازی مصرف انرژی باشد.

امّا با وجود این فائده و دیگر فوائد استفاده از سیستم های تهویه آپارتمانی، متأسفانه یک معضل و عیبی که در اینگونه سیستم ها در ایران وجود دارد صدای مزاحم ناشی از الکتروموتور فن داکت ها است که به دلیل تعبیۀ آن درسقف کاذب آپارتمان ها یا مانند آن و یا جایی نزدیک به اتاقها مانند بالکن که در بسیاری از موارد باعث سلب آسایش وآرامش وحتی آزار دهنده است و ظاهراً گریزی از آن نیست. هرچند اقداماتی برای رفع این مشکل شده است ولی هنوز بطور کامل رفع نشده چرا که عمدتاً کارفرمایان به علل متعدد از قبیل عدم تصمیم گیری اولیه ، کمبود جا ، اختلاف سلیقه، عدم آشنایی با جزئیات فنی داکت اسپلیت ها ، محلِ تعبیه و کارگزاری داکت اسپلیت ها را در داخل آپارتمان پیش بینی می کنند که نتیجۀ آن مشکلاتی است که بعد ها مصرف کننده با آن مواجه می‌شود . این سیستم ها در آمریکا و اروپا نیز رایج است امّا محل کارگذاری آن در مکانی خارج از محل آپارتمان است و قاعدتاً مشکلات موجود در ایران را به همراه ندارد . به کمک فن آوری نوین دیجیتال را حل آسانی برای رفع این مشکل وجود دارد که باعث افزایش راندمان وسطح کیفی و همچنین ارتقاء درمدیریت مصرف انرژی و افزایش عمر الکترو موتورفن می‌شود.

شرکت هایی تولیدکننده و وارد کنندۀ داکت اسپلیت ها و مصرف کنندگان محترم این سیستم ها می توانند برای تکمیل مزایای سیستم های داکتی و کم شدن معایب آن‌ها از این را حل استفاده نمایند تا از صدای مزاحم و آزار دهنده فن که به ویژه در دور پایین و در فصل زمستان که مصرف کنندگان بیشتر با آن مواجه هستند رهایی یابند و با آسایش و آرامش موفق به گرمایش و سرمایش و تهویه مطبوع محیط زندگی خود شوند جایی را که نامش مسکن است و بایست باعث سکون و آرامش گردد .

اما افتخاری دیگر در عرصه تولید داخلی

دیجیکنترل

سیستمی منحصر به فرد است که برای داکت اسپلیت ها و موتور های خازن دائم تهویه که در بهینه سازی مصرف انرژی مؤثر میباشد. راه حل پیشنهادی برای حذف صدای مزاحم از داکت اسپلیت های Rheem – Goodman – Daikin – Lennox – Gree – Toshiba – LG – Mcquay و انواع دیگر از اسپلیت های کانلی ، سیستم منحصر به فرد دیجیکنترل است. دیجیکنترل یک سیستم ابتکاری میکرو کنترلی می باشد که توانسته است در مبحث کنترل دور موتور فن دیمر را از این مقوله کنترل موتور کنار گذارد وبا هزینه ای به مراتب پایین تر از اینورتر موتورفن های تک فاز راکنترل نماید چرا که دیمر هم باعث ایجاد نویز و همینطور باعث کاهش عمر الکترو موتور ها است بعلاوه تلفات حرارتی بسیار دارد و باعث افزایش برق مصرفی وکاهش عمرموتورفن است که در دیجیکنترل همه این مشکلات حل شده است.

این سیستم به منظور کنترل الکتروموتورهای دیسکی (فیشباخ) طراحی و ابداع شده است و برای انواع الکتروموتورهایی که سرعتشان با تغییر ولتاژ بدون تغییر فرکانس کنترل می¬شود (مانند فیشباخ، رزنبرگ، یونیورسال)، بویژه در کاربردهایی که گشتاور با کاهش سرعت کاهش می¬یابد، مانند هواکش¬ها و دستگاه-های تهویه مناسب است.

چند تولیدکننده این نوع الکتروموتورها و فن¬ها (در گذشته و حال) عبارتند از:

آزمایش،دمنده، رزنبرگ، فیشباخ، طوفان ساز کرمان و نیروتهویه.

این الکتروموتورها در بسیاری از دستگاههای تهویه حرارتی و برودتی تبخیری و کمپرسوری، مانند یونیت هیتر، کولر آبی، هواکش، ایرواشر و زنت و دیگر سیستمهای تهویه همچون سیستمهای گودمن (Goodman) و ریم (Rheem) و میتسوبیشی بکار میروند. این سیستم میکروکنترلری، ولتاژ سینوسی برق شهر را بدون هیچگونه اعوجاج و نویز کاهش میدهد و به موتور تحویل میدهد.

حل مشکل نویز، صدای مزاحم و لرزش موتور (ناشی از استفاده از دیمر)، تلفات حرارتی بسیار کم و بازده بیش از 95%، افزایش عمر موتور، استفاده از تکنولوژی میکروکنترلر، سازگاری با ترموستات دیجیتال و مکانیکی، و امکان کنترل از راه دور از مزایای این سیستم میباشند.

پاورباکس دیجیکنترل شامل یک برد میکروکنترلری با شش پورت ورودی و خروجی شامل سه ورودی حالت انتخاب دور، فاز، نول و خروجی برای اتصال به موتور میباشد (که البته در یک نوع دیگر از این دستگاه با هشت حالت انتخاب دور تعداد پورتها به 11 میرسد).

این باکس در کنار موتور یا در مسیر سیم کشی نصب شده و بخش کنترل آن بر روی دیوار و در دسترس کاربر نصب می‌شود.

کاربر میتواند بوسیله دستگاه کنترل سرعت موتور (هوادهی) را در حالات : 1(کم)، 2(متوسط) و 3(زیاد) دهد.

این دستگاه کنترل میتواند یکی از موارد زیر باشد:

  • کلید گردان سه حالته (کلید سه دور)
  • ترموستات مکانیکی سه دور (سقفی)
  • ترموستات دیجیتال سه دور اتوماتیک با نمایشگرLCD با قابلیت ریموت کنترل پاورباکس دیجیکنترل در کنار موتور یا در مسیر سیم کشی نصب می‌شود .

از مزایای استفاده از دستگاه دیجیکنترل میتوان به موارد ذیل اشاره نمود

  • کاهش دور الکتروموتور
  • بدون نویز و اعوجاج
  • تبدیل فن تک دور به سه دور
  • سازگار با ترموستات و کلید سه دور
  • بازده بالا و تلفات حرارتی بسیارکم
  • کاهش مصرف انرژی
  • ارزانتر از اینورتر
  • افزایش عمر مفید موتور
  • کاهش آلودگی صوتی و کاهش صدای فن در دورهای پایین

مدلهای مختلف دستگاه دیجیکنترل :

از 2 آمپر تا 15 آمپر با امکان تنظیم و انتخاب سرعت موتور و در بعض مدلها بهمراه رله مجزا برای فرمان به پمپ یا شیربرقی تولید شده اند. تولید بر اساس سفارش خاص نیز پذیرفته می‌شود.

الکتروموتور داکت اسپلیت ها را با دیمر کنترل نکنید.

سیستم کاهش دور دیجیکنترل برای الکتروموتورهای دیسکی، اکسترنال روتور و یونیورسال خصوصاً در کاربردهای فن، هواکش، کولر و کلاً دستگاههای تهویه پیشنهاد می‌شود.