مواد رطوبت گیر , در رطوبت گیر های خطوط لوله مکش و مایع سیستم های سرد کننده قرار می گیرد تا محتویات آبی و رطوبتی سیستم را جذب کند .بعضی از مواد رطوبت گیر و جاذب رطوبت معمول عبارتند از :
1- کلومینای فعال شده .
2- سولفات کلسیم.
3- سیلیکاژل.
4- آلومیناژل.
5- شبکه توری (سرند) بسیار ظریف و مولکولی.
بیشتر این رطوبت گیرها رطوبت رسوبات و اسید های مواد سرما زا را جذب میکند.رطوبت گیر ها معمولا در مسیر لوله حامل مایع سرما زا و در نزدیکی سوپاپ آنترل جریان ماده سرما زا قرار می گیرند . این مواد و وسایل باید حتی الامکان در جای خنک قرار گیرند .زیرا گرما می تواند باعث جدا شدن مجدد رطوبت از آن‌ها و مخلوط شدن آن با ماده سرما زا شود .
رطوبت گیر حامل مایع سرما زا باید در حالت عمودی سوار شود و ماده سرما زا از پایین به بالای آن جریان یابد . این رطوبت گیرها تا زمانی که قدرت جذب رطوبت خود را از دست نداده اند در مدار باقی می مانند .
پس از پیش آمدن سوختگی سیم پیچ های موتور , معمولا یک واحد رطوبت گیر بزرگ در مسیر لوله برگشت به کمپرسور قرار داده می شود . این رطوبت گیر ها نیز به حالت عمودی سوار شده و جریان مایع سرمازا در آن‌ها از بالا به پایین است تا امکان عبور روغن از آن آسان تر باشد . رطوبت گیر های لوله برگشت را معمولا پس از پایان نظافت داخلی سیستم, از خط خارج میکنند. رطوبت گیر های اشباع شده را نباید با گرم کردن فعال نمود.
راندمان یک دستگاه سرد کننده تجارتی تا حد زیادی به نظافت داخلی آن بستگی دارد . فقط روغن و ماده سرما زای تمیز و عاری از رطوبت باید در سیستم جریان داشته باشد . تمام ذرات خارجی و رطوبت آب باید از ماده سرمازا جدا گردیده و یا در محلی که ایجاد مزاحمت و ضرر به دستگاه ننمایند جمع گردد .
برای این منظور از طوری های سیمی , فیلتر ها و انواع مواد جاذب آب استفاده می شود . این قطعات ممکن است به صورت جداگانه در سیستم قرار گیرند و یا همگی در یک مجموعه جمع شوند .
اگر مواد جاذب رطوبت ظرفیت کافی برای جذب بیشترین و کمترین حد محتوی رطوبت داشته باشند و کاملا احیاء شده باشند می توانند ماده سرما زا را عاری از رطوبت و تمیز نگه دارند . رطوبت گیر معمولی , که مایع مستقیما از آن عبور میکند از یک لوله (برنجی , مسی , فولادی ) مملو از مواد شیمیایی جاذب رطوبت تشکیل شده است . در این رطوبت گیر عمل جذب رطوبت مستقیم و بدون تغییرات شیمیایی است , مانند کلومینای احیاء شده یا سیلیکاژل و یا همراه با کمی تغییرات شیمیایی است , مانند سولفات کلسیم .
در هر دو انتهای لوله معمولا یک فیلتر نصب می شود و اتصال لوله یا لاله ای است و یا لحیم کاری . یک نوع از رطوبت گیر های متداول برای همیشه در مسیر لوله مایع باقی می ماند و فقط محفظه ماده شیمیایی آن تعویض می‌گردد .
متداول ترین مواد جاذب رطوبت عبارتند از کلومینای احیاء شده نوع H یا F , سیلیکاژل و سولفات کلسیم . کلروکلسیم زمانی به فراوانی مورد مصرف بود . ولی امروزه به مقادیر زیاد مصرف نمی شود . رطوبت گیر ها معمولا در خطوط حامل مایع نصب می شوند . رطوبت ماده سرما زای 12-R باید تا حد 15 قسمت رطوبت در یک ملیون و رطوبت 22-R تا 25 قسمت در یک ملیون قسمت ماده سرما زا به بالا است . تجربه نشان می دهد که اگر مقدار رطوبت در سیستم از 25 قسمت رطوبت در یک ملیون قسمت ماده سرمازا کمتر باشد , احتمال زنگ زدگی, تجزیه روغن و سوختن موتور تقریبا به طور کامل از بین میبرد . در موقع تمیز کردن یک سیستم سرد کننده چهار کار مهم و ضروری و اساسی زیر باید انجام شود:
1-گرفتن آب
2- گرفتن اسید
3- خارج کردن ذرات جامد
4- داشتن وسیله ای که نشان دهد کار جذب رطوبت تمام شده است
رطوبت گیر ها معمولا سه کار اول را انجام می دهد و برای انجام قسمت چهارم عملیات به وجود یک رطوبت سنج نیاز است . چون روغن رطوبت خود را به آهستگی از دست می دهد و عایق سیستم های بسته احتمالا مقداری رطوبت در طول زمان رها می کند. رطوبت گیر ها باید برای همیشه در سیستم باقی بمانند .
دستگاه های رطوبت گیر مانند یک اسفنج عمل می کنند , ولی اگر کوچک باشد , هنگامی که کاملا اشباع شود , نخواهد توانست رطوبت ماده سرما زا را کاملا جذب نماید .استفاده از رطوبت سنج تنها راه امن آگاهی از این وضعیت است , به خصوص در مورد دستگاه های تهویه هوا که یخ نمی زنند .
رطوبت نماهای مختلفی وجود دارند . یک نوع آن در صورت مرطوب بودن سیستم در حد خطرناک , به رنگ صورتی در آمده و در صورت ایمن بودن سیستم از نظر مقدار رطوبت به رنگ آبی در می آیند . رطوبت گیر های ماده سرمازای (گاز) 22- R باید سه تا پنج برابر رطوبت گیر های مخصوص ماده 12- R برای مقادیر مساوی ماده سرمازا باشند .هر چه ظرفیت جذب و حلالیت آب در ماده سرمازا بیشتر باشد, رطوبت گیر بزرگ تری مورد نیاز خواهد بود .
فیلتر ها معمولا در لوله مکش و برای جلوگیری از ورود ذرات بزرگ تر از 5 میکرون به کمپرسور نصب می شوند.
فقط دو ماده حق دخول به یک سیستم سرد کننده را دارند , یکی ماده سرمازای تمیز و عاری از رطوبت و دیگری روغن خوب و خشک ( عاری از رطوبت) . سیستم بسته ای که تمیز , عاری از رطوبت و اسید باشد تقریبا به مدت نامحدود بدون زنگ زدگی , یخ بندان ,تجزیه روغن و یا سوختن موتور کار می کند و در چنین سیستمی اصولا چیزی برای پالودن و صاف کردن وجود ندارد و گرفتگی مسیر غیر ممکن است . یک سیستم تمیز و بدون رطوبت و اسید , سال ها به صورت نو و بدون عیب , مانند زمان تحویل از کارخانه باقی می ماند . سیستمی طبیعی است که خشک و تمیز باشد . یک سیستم کثیف باید یک سیستم ناقص تلقی شود , درست مانند مواردی که نشیمن سوپاپ , سوپاپ یا شاتون , پیستون آن خراب باشد .
بهترین راه اطمینان از مرطوب نبودن سیستم استفاده و اعتماد به رطوبت نمای سالم است .