سیستم گرمای مرکزی
سیستم گرمایش سالیان متوالی است که از اهمیت ویژه در سازه ها اعم از مسکونی، اداری و غیره برخوردار است. عمده ی مصرف کنندگان انتخاب حرارت مرکزی و سیستم گرمایی مناسب را هم زمان با مراحل اولیه ای چون انتخاب پوشش دیوار ها و کف انجام می دهند چرا که نوع پوشش کف و دیوار در انتخاب سیستم گرمایی کارآمد از اهیمیت بسیار برخوردار است.
امروزه تقریبا تمام سازه ها از تکنولوژی گرمایش مرکزی برخوردارند. به طور کلی کارکرد این سیستم بدین صورت است که آب در شوفاژخانه ی ساخمتان گرم شده و توسط پمپ به رادیاتورها که در واحدهای مجزا قرار دارند فرستاده می‌شود. انرژی مورت نیاز برای گرم کردن آب از مشعل حرارت زا گرفته می‌شود. بسته به مکان و زمان تاسیس شفاز خانه برخی از آنها با گاز، نفت و بخار تولید حرارت می کنند.
تاریخچه گرمایش مرکزی
روم باستان
اولین تاسیسات گرمایش مرکزی به دوران روم باستان باز می‌گردد. از این تکنولوژی باستانی با نام هیپوکاست یاد می‌شود. ساختار هیپوکاست ها بسار ساده و کارمد بوده است به طوری که نه تنها در حمامخانه ها بلکه در ساختمان های مسکونی آن زمان نیز استفاده می شده است
هیپوکاست سازه ای عمرانی است که فزایی باز زیر ساختمان ایجاد می کند. فضا توسط ستون های متعدد از سطح زمین جداشده و توسط کوره ای آتشی گرم می‌شود. در نتیجه جریان حرارت در زیر بنای سازه اتاق های بالایی را به طور یکسان گرم می کند. نمونه هایی از هیپوکاست در باز مانده های امپراطوری روم در آلمان و انگلستان یافت می‌شود.
تاریخچه رادیاتور1
نوآوری های اولیه
اولین نمونه ی شناخته شده از سیستم آبی گرمایشی توسط جین سیمون بونمین در سال ۱۷۷۷ میلادی در پاریس اختراع شد. هرچند سیستم بونمین قابل اجرا در ساختمان های مسکونی نبود اما تاثیر شگرفی در گرمایش و جوجه شی از تخم مرغ ها در دامپروری ها داشت.
چندی بعد از بونمین، مارکز د.چابانز نیز در لندن سال ۱۸۱۹ راه هایی مشابه برای گرمایش محفظه های بزرگ کشف کرد تا در کشت انگور به مشتریان ثروتمند و سلطنتی کمک کند.
لازم به ذکر است که تکنولوژی گرمایش توسط آب گرم توسط برادران پرایس از فرانسه وارد بریتانیا شد. برادران پرایس در سال ۱۸۲۹ حق ثبت این تکنولوژی را از آن خود کردند و باعث شدند در طی قرن بعد سیستم های آبی گرمایشی پیشرفت چشمگیری داشته باشند.
ورود به آمریکا
در سال ۱۸۳۱ میلادی مخترع آمریکایی، انگر مارش پرکینز اختراع خود را با نام گرماساز بخارآبی در بریتانیا ثبت کرد. متاسفانه این گرماساز با فشار بسیار بالا کار می کرد و به همین جهت برای مصرف خانگی مناسب نبود. چندی بعد در سال ۱۸۴۱ پرکینز سیستمی با فشار کمتر را توسعه داد. جوزف نیسون نیز با تحقیق درباره ی سیستم جدید پرکینز یافته های خود را به نیویورک برگرداند و بدین صورت شرکت والوورت و نیسون در سال ۱۹۴۲ تاسیس شد. این سرآغازی بود بر کمپانی رادیاتور آمریکا بود.
تاریخچه رادیاتور2
اولین رادیاتور آبی
در سال ۱۸۵۵ فردی ثروتمند به نام فرانز سن گالی ایده ای انقلابی تحت عنوان جعبه ی داغ را در روسیه معرفی کرد. جعبه ی داغ اولین نمونه از رادیاتورهای آبی امروزه بود. اختراع سن گال برای وی شهرت و نفوذ فراوان در میان ثروتمندان روسیه به ارمغان آورد.
رادیاتور در آمریکا
تکنولوژی سن گال روسی توسط شراکت موفقانه ی نیسون، پرکینز و بریجز در سال ۱۸۶۲ وارد آمریکا شد. این در حالی است که همزمان با آنها شرکت باندی لوپ موفقیت جهانی بهتری کسب کرد. نلسون اچ.باندی بود که در سال ۱۸۷۲ دست به تولید رادیاتورهای قالبی زد. این رادیاتور ها همان رادیاتور های رایج امروزه هستند که از حلقه های پیچ شده در قالبی آهنی ساخته می‌شوند. باندی لوپ با حرارت بخار کار می کرد هرچند نمونه های ساخته شده در بریتانیا با آب تولید گرما می کرد.
تاریخچه رادیاتور3
در طی سالهای ۱۸۹۰ الی ۱۹۰۰ تولید کنندگان بسیاری دست به تولیدات پراکنده ی اجزای رادیاتورهای قالبی زدند. کمپانی رادیاتور آمریکا در سال ۱۸۹۲ سه تن از بزرگترین تولیدکنندگان را زیر مدیریت خود داشت که موجب شد ای شرکت به یک ابر قدرت در بازار سیستم های حرارت مرکزی و رادیاتور تبدیل شود.
امروزه رادیاتور های بسیاری اعم از فانتزی و صنعتی تولید می‌شوند و نقش بسیار اساسی در تاسیسات دارند.
رادیاتور (به انگلیسی: Radiator) وسیله فلزی است که جنس آن بسته به نوع کاربردش می‌تواند متفاوت باشد، غالب رادیاتورها به عنوان ناقل دمای آب عمل می‌کنند.
یکی از کاربردهای رادیاتور در خودروها جهت خنک کردن آب برگشتی از موتور است.
استفاده آن در منازل جهت انتقال حرارت آب گرم رسیده از بویلر به داخل ساختمان است.جنس رادیاتورها متفاوت است، از جمله می‌توان به رادیاتورهای آلومینیومی، فولادی، مسی و چدنی اشاره کرد.
انواع رادیاتورها به لحاظ جنس
رادیاتور آلومینیومی که گاهی اوقات همراه با ترکیبی از سرب می‌باشد، برای انتقال گرما در مصارف متفاوتی استفاده می‌شود. از جمله کاربردهای رادیاتورهای آلومینیومی می‌توان به استفاده از آن در سیستم گرمایشی شوفاژ منازل و اماکن جهت گرم کردن محیط اشاره کرد. آلومینیوم بعد از طلا، نقره و مس، از نظر میزان رسانایی چهارمین فلزی به حساب می‌آید. این فلز در طبیعت به وفور یافت می‌شود و قیمت مناسبی نیز دارد. رادیاتورهای آلومینیومی، سبکتر، زیباتر از سایر رادیاتورها بوده و ضریب هدایت حرارتی بالاتری نسبت به انواع فولادی دارند. از دیگر مزایای رادیاتور آلومینیومی طول عمر بالا و عدم زنگ زدگی آن است. رادیاتور های آلومینیومی امروزه در صنایع مختلفی از جمله صنایع خودروسازی و صنایع هوافضا مورد استفاده قرار می گیردند.
رادیاتورهای فولادی یا پانلی یکی از انواع رادیاتورهای مورد استفاده برای تامین حرارت اماکن می‌باشد، که از ورقه‌های فولاد تولید می‌شود و اغلب پوشش خارجی رادیاتور از جنس پلی استر می‌باشد تا از آن در مقابل زنگ زدگی محافظت کند.
نسل سوم رادیاتور که به رادیاتور پنلی شناخته شده است نوع توسعه یافته و پیشرفته تر نسل اول رادیاتور های فولادی می باشد با این تفاوت که معایب نسل اول را ندارد از مزایای این نسل از رادیاتور می توان به آسانی نظافت و تمیز کردن آنها ،زیبایی و شکیل بودن آنها ،وزن کم ، بازدهی گرمایی بیشتر نسبت به رادیاتور های نسل قبل به خاطر استفاده از کنوکتور ،بازده گرمایی حدود ۲۱۰۰ تا ۲۲۰۰ کالری با حجم آبگیری حدود ۵ لیتر آب و سازگاری کامل با پکیج به خاطر جنس فولادی آن و کمترین میزان آب در گردش سیستم پکیج دیواری نام برد.